Volgens onze berekeningen is Maria Verpoorten geboren in 1667. Jammer genoeg is (nog) geen doopakte gevonden.
De grootvader van Maria, Otto Theodorus de VISSCHERE, schout en secretaris van Deurne, kocht in 1648 van de heer van Deurne , Johan Franchois Godefroid, graaf van Huijn, baron van der Horst, een hoeve en woonstede met landerijen, beemden, hooiwassen en plantagien gelegen op Brouheese onder Helmond, Vlierden, Lierop en Bakel. Hij liet het pand in Deurne afbreken en bouwde er in 1651 zijn nieuwe herberg “De Verkeerde Weerelt“. Toen de heerlijkheid Deurne in 1651 verkocht werd door Willem de Lamarqelle, de laatste katholieke heer van Deurne, aan baron Rogier van Leefdael, zou de Visschere als schout en secretaris van Deurne moeten aftreden. De Visschere heeft nog verscheidene jaren na zijn aftreden te Deurne gewoond; in ± 1662 is hij schout van Gemert geworden.
Die Verkeerde Weereldt is het de titel van een historische roman van
mr. A. Roothaert over de gebeurtenissen rond 1650-1672 in Deurne, gebaseerd op het boek Geschiedenis der Dorpen en Heerlijkheden Deurne, Liessel en Vlierden van Hendrik Ouwerling1. Otto de Visschere speelt hierin een voorname rol.
Toen De Visschere in 1655 naar Gemert vertrok nadat hij daar als schout werd aangesteld, liet hij ziin zaak over aan Hendrik Gijsbert Verpoorten2, iemand uit Gemert, die met zijn dochter Elisabeth De Visschere was gehuwd. “De Verkeerde Wereld” is in 1690 door de erfgenamen van Otto de Visschere verkocht aan Jacob Michiels Goloffs, den president-schepen van Deurne, zelf brouwer die de naam van de herberg veranderde in “De Prins van Oragnien” tot een brand in 1904 het pand vernielde. In 1904 werd meteen een nieuw pand gebouwd op Haageind 3.
Op Deurnewiki vinden we een chronologie:
- Op 10 februari 1607 verkocht Jonker Everard van Doerne aan Gevard Frans Coolen een huis, hof, hofstad, schuur en erf in het Haageind.
- Op 24 september 1615 verkocht Everard Frans Coolen het huis aan Marcelis Frans van IJseren.
- Op 11 juli 1651 was Otto Theodorus de Visschere, de voormalige schout van Deurne, kastelein in zijn herberg “de Verkeerde Werelt”. Hij kocht rond 1648 het oude pand van Marcelis van IJseren, liet het afbreken en bouwde er een nieuwe herberg. Op de gevel liet hij schilderen:
Fide sed cui3;
Siet wie dat ghij betrouwt
op dat u naemaels niet en berouwt,
anno 1651.
- Op 21 januari 1686 wilden de kinderen van wijlen Otto de Visschere, het woonhuis met de bijhorende brouwerij en toebehoren verkopen maar de verkoop werd opgehouden.
- Op 23 december 1686 verkochten zij alsnog het geheel aan de president-schepen Jacob Michiel Goloffs en zijn vrouw Jenneke Mattijs de Jong voor 630 gulden.
Otto Theodorus (Dirk) De Visschere werd mogelijk in Balgoij geboren als zoon van Dirck de Visschere. Hij huwde vóór 1633 met Sophia Coenen, de dochter van de Helmondse koopman Jan Coenen. Zij kregen zeker 7 kinderen, genaamd: Elisabeth, Jan, Catharina, Joanna, Dirck, Anneke en Margaretha. Met name via dochter Elisabeth, die huwde met de Gemertse president van justitie Hendrik Verpoorten, kreeg hij veel nageslacht. Op 3 juni 1666 trouwde Hendrik Verpoorten met de dochter van de schout de Visschere, Lijsken of voluit Elisabeth Otthonis de Visschere.
Het volgende jaar 1667 schatten we dat hun dochter Maria Verpoorten geboren is. Dus was de kans daarom groot dat Maria in Venray gedoopt. Haar broer Jan, die secretaris werd in Horst, stichtte in Venray de Noord-Limburgse dynastie Vissers. Van 1648 tot 1684 kon in Deurne en andere dorpen die in de Republiek lagen geen katholieke dopen uitvoeren. Maar ook in Venray is geen doopakte gevonden.
In 1648 werd het katholieken verboden openlijk hun godsdienst uit te oefenen. Deurne had net een nieuwe pastoor: Pastoor Jacobs. Hij werd gedwongen een oplossing te zoeken voor dit probleem. Hij besloot een schuilkerk te bouwen net over de grens van Protestantse en het Rooms Katholieke gebied. De schout van Deurne, Otto de Visschere, leverde de stenen door één van zijn huizen af te breken. De schuilkerk lag slechts op 82 meter afstand van de grens met De Republiek der Verenigde Nederlanden. In deze schuilkerk konden de katholieken, die in de protestants gezinde Republiek woonden, toch naar de kerk gaan. Aan het einde van de Tachtigjarige oorlog werd bepaald, dat Deurne bij De Republiek hoorde en Venray onder Spaans gebied viel. In de Republiek was de Protestantse kerk dominant, het Spaans gebied (Venray) was voornamelijk katholiek. Op kosten van de gemeente werd een weg aangelegd vanaf het kasteel in Deurne (waar de Visschere woonde) tot aan de grens van De Republiek. Bij deze kerk was ook een kleine pastorie, waar pastoor Jacobs als banneling verbleef. De protestanten konden niets tegen pastoor en zijn kerk ondernemen, om de simpele reden dat ze in De Zuidelijke Nederlanden (Spaans gebied) niets te zeggen hadden.
Hoe Maria en Ignatius elkaar hebben leren kennen, weten we niet. Ignatius’ vader Sebastianus was schepen in Tongerlo. Maria’s vader was president-schepen in Gemert. Misschien heeft de kennismaking dus op hoger niveau gespeeld, of Ignatius heeft Maria tijdens de uitvoering van zijn werk leren kennen, hetzij in Helmond, hetzij in Eindhoven of uitzonderlijk in Gemert zelf.
Pittig detail: Uit de Bloedverwantschapslijn van Maria C.A. Koningstein naar Karel de Grote bleek al dat de grootmoeder van Maria Verpoorten, een dochter was van Willem van Gemert, een telg uit de adellijke familie van Gemert. De afstamming leidt via Cranenborgh, van Horne, van Perwez, van Gaesbeek, Graaf van Brabant, Graaf van Leuven, van Henegouwen tot de Karolingen en uiteindelijk tot Karel de Grote. Dit betekent dat de familie de Vlam vanaf 1694, dus vanaf Ignatius de Vlam en Maria Verpoorten, alle behoren tot de afstammingslijn van Karel de Grote.
- De vermaarde journalist en kenner van de gewestelijke historie H. N. Ouwerling ( 1861-1932), geboren te ‘s-Hertogenbosch, bewoonde in Deurne het landhuis “De Romeijn”. Zijn hoofdwerk “Geschiedenis der dorpen en heerlijkheden Deurne, Liessel en Vlierden” ( 1933), de vrucht van vele jaren ingespannen arbeid, verscheen enige maanden na zijn dood. ↩︎
- Hendrik Verpoorten is de kleinzoon van Jenneken Willem van Gemert. Zij stamt af van een oud adellijk geslacht dat aan de wieg stond van de Heerlijkheid Gemert, maar dat onder Diederik IV van Gemert, haar heerlijke rechten en bezittingen in de 14e eeuw verloor aan de ondertussen machtige Duitse Orde. ↩︎
- “Fide sed cui vide” heb vertrouwen, maar niet blindelings in ieder. ↩︎