Na de ondertrouw op 9 mei 1693 in Gemert reisde het bruidspaar af naar Antwerpen (toen hoofdstad van het bisdom), waar Ignatius dispensatie verkreeg van de bisschop Joannes Ferdinandus van Beughem (zie foto) om te mogen trouwen. Ignatius was toen nog minderjarig, en zijn ouders waren reeds overleden, dus kon enkel de bisschop toestemming verlenen tot het huwelijk dat doorging in de O.L.V.-kathedraal.
Hiervoor had hij echter een verwijzing nodig van zijn pastoor of in dit geval de deken van zijn parochie, wat hij moest afgeven aan de plebaan1 2 van de kathedraal, waarna de nodige formaliteiten werden vervuld voor dispensatie van de bisschop alsook de inzegening van het huwelijk in de kathedraal. Na de inzegening kreeg Ignatius een brief mee terug, ondertekend door pastore A Castro3, dat in Gemert aan zijn trouwakte werd toegevoegd.
In de brief van pastoor A Castro staat er te lezen dat: … voor mij, ondergetekende, priester die hiertoe de toelating had gekregen van de pastoor van de echtgenoot. Dit bevestig ik uit het huwelijksregister van de kathedraal van Onze-Lieve-Vrouw in Antwerpen, deze 9 mei 1693.
De nota in het gele kader is wellicht geschreven door pastoor van Gemert, Petrus Gautius; de tekst gaat over het feit dat er 2 pastoors waren in Antwerpen en dat de echtgenote Maria de “tegenpartij” heeft mogen kiezen (vrij vertaald):
Gelieve op te merken dat de pastoor van de echtgenoot ook “Antwerpen” en “pastoor” schreef, in de brief – die de echtgenoot me gaf – van de E.H. pastoor uit Venray, deken die baas was over de pastoor die het huwelijk van zijn onderdaan mocht inzegenen. Maar de echtgenoot heeft me gezegd, dat nadat de brief van de deken geschreven was, de echtgenoot zélf ergens gehoord had dat er 2 pastoors waren in Antwerpen. Ik heb dan, met die kennis, die heer pastoor “erkend”, die de echtgenote Maria, onderdaan van onze parochie, heeft gekozen.
Even over Anthonius Rovers: we dachten aanvankelijk dat de priester tot de kathedraal behoorde, maar volgens Maria Gorissen kan hij degene zijn die geboren is te Gemert, en meegereist is met het jonge koppel van Gemert naar Antwerpen als keuze van Maria voor een tweede priester (en van de ‘Gemertse’ Duitse Orde)
Er waren dus vier priesters betrokken die aan het huwelijk zijn voorafgegaan:
- De Duitse Orde-pastoor van Gemert, Petrus Gautius4 (die wilde weten welke pastoor de inzegening deed)
- De vermoede pastoor van Maria: Anthonius Rovers (transcriptie akte onder voorbehoud)
- De pastoor-deken5 van Venray: Matthias Roebroeck
- De plebaan van OLV-parochie Zuid: Joannes a Castro
Welke pastoor zou Maria dan aangeduid hebben… Ik vermoed A Castro, want dan hield de Gemertse pastoor het bij die naam en moest de akte niet aangepast worden in die zin. De andere pastoor was dan … Antonius Rovers…
De pastoor van Venray, Matthias Roebroeck was deken. Hij zegent op 5 mei 1693 nog een huwelijk in zijn kerk in. Dan zijn er tot juni 1693 geen inschrijvingen geregistreerd in zijn parochie..
Ignatius en Maria konden niet zonder zijn geleide zomaar bij de bisschop dispensatie aanvragen. Hij moest zorgen voor de audiëntie. Is hij meegereist met het koppel naar Antwerpen? Heeft hij hen de nodige geloofsbrieven meegegeven? In twee dagreizen waren ze in Antwerpen (paard en kar).
Bovendien waren het bruidspaar onervaren, jong (en nog niet gehuwd), dus hadden ze een passende begeleider nodig. Misschien was priester Antonius Rovers (hij was toen 60j) dan hun begeleider…
- Een plebaan is een priester die in een kathedraal die tevens parochiekerk is, in naam van de bisschop belast is met het pastoraat. ↩︎
- In de huwelijksakten van OLV-N was de plebaan (*) Rumoldus Backx tot 31 april 1693. Rumoldus of Rombout (of in het Frans Rombaut) Backx, gedoopt te Mechelen op 24 augustus 1648 en overleden te Antwerpen op 3 juni 1703, was een kanunnik, theoloog en begenadigd sermoenenschrijver. Rumoldus Backx was een broer van de theoloog kardinaal Ignatius Backx, in 1683 verkozen tot voorzitter van het College van Kardinalen aan het Vaticaan, die er net voor aldaar lector, eerder kanunnik te Tongerlo en daarvoor plebaan van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in Antwerpen was geweest.
Dan neemt de onderpastoor (vicep:) G. Poets de huwelijken vanaf die datum over, maar voor de maand mei worden geen huwelijken ingeschreven.
De plebaan Backx was mogelijk tijdens deze meimaand, de Maria-maand, patroonheilige van de OLV-kerk, tijdelijk niet beschikbaar om sacramenten uit te voeren (in mei 1692 en mei 1694 nochtans wel), waardoor de onderpastoor de dienst tijdelijk overnam. Toen Ignatius en Maria zich op 9 mei 1693 aanboden, samen met de pastoor van Venray die was meegereisd, dan had een pastoor uiteraard een hogere functie dan een onderpastoor om het huwelijk in te sluiten, en wilde daarom de pastoor van Gemert de ondertekening door de ‘pastoor van de OLV-parochie’ verduidelijkt zien. ↩︎ - De plebaan ondertekende met: p(astore) A Castro Pleb. Eccles. cathed.
(Begin 17e eeuw 1616 en later was er ook een Jacobus a Castro: hij was bisschop van Roermond, en eerder landdeken van Leuven.)
In 1686 bracht priester Joannes a Castro in Antwerpen dichtbundels uit als “de ongemaskerde liefde des Hemels” en Lorenzo a Castro (broer?) was schilder in Antwerpen in diezelfde periode. Het gaat hier echter om de eerste: Joannes a Castro. Ter uwer info: naam van pastoor ‘a Castro’ is gelatiniseerd en komt van ‘van den Burcht/Borght’. ↩︎ - Gautius had een broer Leonardus Gautius die sinds 1689 kanunnik en schatmeester van de kathedraal van Antwerpen was. Daarvóór was hij leraar in de wijsbegeerte aan de pedagogie de Valk aan de Oude Universiteit te Leuven. Een andere broer Hubertus Gautius was eveneens leraar in de Godgeleerdheid aan diverse instituten van Leuven over Gemert tot Antwerpen. ↩︎
- Deken: leidinggevende van een afdeling (dekenij) binnen het bisdom ↩︎