Entiteit	Naam	Soeverein
Gemeente	Rijksheerlijkheid GEMERT	Commandeur van de Duitse Orde: Bertram Wessel, baron van Loë
Provincie	Balije Alden Biesen	Landscommandeur van de Duitse Orde: Damiaan Hugo von Schönborn
Land	Heilig Roomse Rijk	Keizer Frans I Stefan

Ignatius de Vlam is gedoopt te Gemert op 2-08-1749. Zijn doopouders waren oom Johannes Peeters van den Heuvel, vertegenwoordigd door Walter Hornkens, en door zijn tante Maria de Vlam.

De keren dat we Ignatius als Athanase¹ tegenkomen zijn in de doopakte van zijn zoon Joannes; hier wordt de vader Athanase genoemd: ofwel heeft de pastoor de naam verkeerd genoteerd, ofwel was het een alias voor Ignatius sr. We kunnen het hen helaas niet meer navragen. Uiteraard werd bij de huwelijksakte de doopakte, zoniet de geboorteakte, wat in die tijd voorhanden was, overgenomen. Men bleef dus Athanase gebruiken.

Ignatius trouwde te Gemert op 17-06-1781 met Catharina Henricus Manders. De huwelijksgetuigen waren Antonius Joannis Corstens en Joannes van den Eijnden.

Cathrien is de dochter Henricus Joannes (Jan) Manders en Wilhelma Joannes (Janssen) van den Vossenberg, gedoopt te Gemert op 11-12-1744.

Ignatius is begraven te Gemert op 16-08-1811. Hij woonde bij overlijden in de Deel (straatnaam). op 16-11-1805 was Cathrien al in dezelfde heerlijkheid te grave gedragen.

Cathrien en Ignatius kregen – voor zover we konden nagaan – één kind:

Jo(h)annes de Vlam, gedoopt te Gemert op 26-10-1786. Zijn doopouders waren Joannes Deijsselbloem² en tante Joanna Henrici Manders, de vrouw van Gerardus Cornelisse van Hout.

Net zoals bij Ignatius alias Bernardus en Ignatius de jongere, de zonen van Hendrik de Vlam en Hendrina van den Heuvel, was er verwarring over Joannes en Joannes de Vlam, beide later timmerman, maar als we over een van beide spraken, wie waren dan zijn ouders? Van één weten we door een memorie van successie dat hij circa 1790 naar Sassenheim is vertrokken. Beide mannen zijn getrouwd, maar de naam van één vrouw Catharina schept verwarring, Via het Klooster der Kruisheren te St.-Agatha verkreeg Wim N. Koningstein belangrijke informatie over de voorouders van gen.-econoom Joannes de Vlam (die binnen de kloostergemeenschap zijn stempel heeft gedrukt en waar men nog met eerbied mee omgaat): uit zijn overlijden blijkt dat zijn vader Joannes is. (Jean in de Franse Tijd), en dat zijn moeder de naam draagt van “Marga Biemans”. In 1812 was er inderdaad een huwelijk te Gemert van Jean de Vlam (gedoopt te Gemert) en Marguerite Biemans (gedoopt te Erp). Marguerite is de dochter van Jean Pierre Biemans en Marie Jeanne van de Acker.

En dus is de andere van twee Joannes’en de zoon van Willem de Vlam en Catharina van der Sanden

Johannes³ is getrouwd te Gemert met Margaretha Biemans, gedoopt te Erp op 5-10-1783 als dochter van Joannes Petri Bi(e)mans (^~Erp 4-06-1753), gehuwd te Erp op 20-05-1780 met Maria Joannis van den Akker (ook van den Acker) (^~Gemert 1748). Joannes was pas 40 jaar toen hij overleed te Gemert op 1-05-1827 om 11u (*).De aangever zal bij de memorie van successie de naam van de Cathrien Biemans niet goed geweten hebben, en zo werd haar naam genoteerd in de overlijdensakte als ‘Margaretha Bremans’.

Twee jaar was Margaretha Biemans weduwe tot ze hertrouwde op 19-11-1829 te Gemert met Antonij Donckers (gedoopt te Gemert op 20-10-1789). Margo, van beroep boerin, is overleden te Gemert op 29-09-1836⁴. In Sint-Oedenrode werd een Memorie van Successie opgemaakt.

Joannes en Margo kregen twee kinderen:

1. Joanna Catharina de Vlam, geboren te Gemert op 13-06-1815, maar te jong heengegaan op 12-06-1827 (*).
2. Joannes de Vlam, geboren te Gemert op 13-01-1822⁵.

Joannes is priester geworden. Hij trad in in de kloosterorde van de Kruisheren te Sint-Agatha (Land van Cuijk, Noord-Brabant) van 1842 tot zijn dood op 18-06-1906 te Cuijk en Sint-Agatha. Joannes was procurator van de communiteit en werd later generaal-econoom van de Orde der Kruisheren⁶.

(*) Vader Joannes en dochter Joanna Catharina zijn beide in korte tijd na elkaar overleden in een perdioe (1827) dat de cholera heerste. Mogelijk heeft deze gebeurtenis er toe bijgedragen dat Joannes zich voor het priesterschap heeft geinteresseerd.

In de bibliotheek van de Radboud universiteit te Nijmegen is het Katholiek Documentatie Centrum (KDC) gevestigd, een instelling die de archieven en documenten bewaart over het katholicisme in Nederland.

Onder de geïnventariseerde voorwerpen van de Kruisheren vond Wim N. Koningstein de beschrijving van een zilveren kelk⁷, geschonken aan Joannes de Vlam. Blijkens de inscriptie werd de kelk in 1871 door een bevriende relatie geschonken aan pater J. de Vlam, definitor en procurator-generaal van de Orde van het H. Kruis. Mogelijk vond deze schenking plaats bij gelegenheid van het feit dat hij voor de eerste keer tot definitor werd gekozen. Archiefgegevens spreken van “eene zilver kelk in het vuur verguld voor mij van de 2 kinderen Joanna en Gradina kost fr.660”. Van den Elsen zegt dat deze gegevens op deze kelk betrekking hebben en schrijft met potlood erbij de vermoedelijke familienaam van de schenksters, namelijk ‘Thoonen’. De kelk werd “later gebruikt op Witte Donderdag” [dossier Elsen]. Kelk, pateen en lepeltje worden bewaard in een doos met lichtbruine bekleding en genaaid etiket “A.W. Stadelmaier / Ateliers v. kerkelijke kunst / Nijmegen”. Mogelijk werd de kelk door deze firma gerestaureerd. Aan genoemde Joannes de Vlam osc werden in 1892 door de inwoners van St. Agatha vier sedilia geschonken bij gelegenheid van zijn gouden professiefeest (zie inv.nr.Ag/0009) [KDC 2019]

In het priesterkoor van de kapel staat nog de stoel met het naam plaatje van Joannes de Vlam.

Hierna vindt u een Tijdschrift, gewijd aan de geschiedenis van Kruisheren te Sint-Agatha, met Joannes de Vlam als procurator. Een link onderaan laat u toe de PDF te downloaden voor betere leesbaarheid.

1. betekenis: onsterfelijk (Athanase, Athena, Athina, …) ↩︎
2. alias Johannes Hendrix van de Distelbloem, vader van Joanna; zij is de vrouw van Ignatius Bastiaen de Vlam. ↩︎
3. Huwelijksakte is ondertekend door Johannes de Vlam. ↩︎
4. In de overlijdensakte worden de ouders genoemd als Jean Pierre Bimans en Marie Jean van de Acker.
   ↩︎
5. Geboorteakte Jean de Vlam, zoon van Athanase de Vlam en Marguerite Bimans. ↩︎
6. Ook op deze site erfgoedkloosterleven.nl vind je veel terug over Joannes. ↩︎
7. VW-P017-Ag0209 Kelk met pateen en kelklepel in kelkfoedraal. Ronde geprofileerde voet op vlakke rand, waarboven een opstaande rand met gekoppelde spitsboogmotiefjes. Vlakke bovenvoet met een rand van blauw email tussen smalle randen van wit email; hierin een goudkleurige tekst in gotisch schrift “Panem coelestem accipiam et nomen Domini invocabo”, tussen begin- en eindwoord een bladrank. Erboven een kruis met driepaseinden van rood email tegen een blauw email veld, omgeven door een vierpas van wit email. Ronde, geprofileerde stam met zes bloemmotieven van rood, blauw, wit en geel email en fleur-de-lys bladvormen van groen email. Platronde nodus met zes uitstekende knoppen in vierpas. Hierop in blauw en rood een leliekruis. Convex trechtervormige cuppa met soortgelijke tekstband als op de voet. Hierop het opschrift “Hic est enim calix sanguinis mei” HIC EST ENIM CALIX SANGUINIS MEI en een Maltheser kruisje. Aan onderzijde voetrand een inscriptie in lopend schrift: “D.D. Amico nostro Rdo Dno J. de Vlam Def. Proc. Gen. Ord. Stae Crucis S.F. 1871”. Pateen: Licht gewelfd, op lage standring, aan onder- en bovenzijde ervan een parelrand. Aan de onderzijde van de pateen in goudkleurig, rood, wit en blauw email het Lam Gods met kruisvaan, waarop de Alpha en de Omega en het XP-monogram, staande op een grondje. Randtekst in goudkleurig gotisch schrift tegen een achtergrond van blauwgroen email “Agnus Dei Panis Vivus”, rand van wit email. Zilver, verguld zilver, email (kelk); verguld zilver (pateen); verguld zilver (kelklepel). Hoogte 21,4 cm (kelk) ↩︎