Johannes alias Joannes de Vlam is geboren te Wijchen op 15-04-1803.

Entiteit	Naam	Overheid
Gemeente	WIJCHEN	Burgemeester1
Provincie	Departement van de Rijn	Gouverneur
Land	Bataafse Republiek	Staten-Generaal

Joannes wil het onderwijs in en grijpt de mogelijkheid tot studeren met beide handen. aan. In 1824 keert hij terug naar het Brabantse land en wordt hij aangenomen op de RK school te Rijsbergen. In 1825 volgt daar zijn aanstelling als onderwijzer, de jaarlijkse gratificatie voor zijn onderwijzerswerk bedraagt 250 gulden².

Joannes trouwt op 24-02-1827 te Rijsbergen met Adriana van den Eeden.

Adriana is geboren te Meerle op 21-10-1799, toen net als het voormalige Staats-Brabant, Frans grondgebied, maar voorheen toebehorende aan de Oostenrijkse Nederlanden, en het latere België. Adriana is de dochter van bakker Joannes (Jan) van den Eeden³, geboren te Rijsbergen 1763) en van zijn tweede vrouw Anna Maria van der Sanden (uit Meerle). De broer van Joannes, Cornelis, was toen ambtenaar van de Burgerlijke Stand (later burgemeester) van Rijsbergen en hij maakte aldus de huwelijksakte op. Joannis de Vlam, vader van Joannes, heeft schriftelijk toestemming tot het huwelijk gegeven. De reis tussen Wijchen en Rijsbergen was niet meer evident voor de 64-jarige man, die 2 jaar later zou overlijden.

Nog interessante weetjes:

• De familie van den Eeden is verwant aan de invloedrijke familie Otgens, waarover hieronder een samenvatting wordt weergegeven.

• Maria Cecilia de Vlam, dochter van Eduard de Vlam en Cecilia ten Bosch, geboren te ‘s-Hertogenbosch op 26-07-1894 trouwde met Simon Otgens te Den Bosch.

• Op 14-08-1840 is Johannes de Vlam, samen met J. van den Eeden (zijn schoonvader?) en Adrianus Magilse⁴, getuige op het huwelijk van Johannes van Nispen met Cornelia Mannien te Rijsbergen.

In 1842 wordt met steun van het Rijk en de Provincie een nieuwe school gebouwd, net naast de onderwijzerswoning. In 1859 volgt voor Joannes een salarisverhoging dat nu wordt vastgesteld op f 347,80.

---

Als koster van de Sint-Bavokerk van Rijsbergen aan de overzijde van de school luidt hij de klokken en bespeelt hij het kerkorgel.

In die tijd werd de beslissing genomen om een nieuwe R.K.-kerk te bouwen (1917) tegenover de oude kerk en om daarna de oude Middelleeuwse kerk af te breken (1918).

Uit dit huwelijk worden zeven kinderen⁵ geboren:

Entiteit	Naam	Overheid
Gemeente	RIJSBERGEN	Burgemeester
Provincie	Noord-Brabant	College van Gedeputeerde Staten
Land	Koninkrijk der Nederlanden	Koning Willem I

1.Johannes Joseph de Vlam. Jan de Vlam is geboren te Rijsbergen op 21-03-1828. Op 7-08-1856 trouwde Jan te Eindhoven met Maria Anna Keunen.

Maria Anna is de dochter van Hendrik (alias Henri) Keunen en van Johanna Petronella Schutjes.

Jan en Maria Anna kregen drie kinderen: over dit gezin lees je meer hier.

2. Julianus Franciscus de Vlam⁶. Jules is geboren te Rijsbergen 18-07-1829.

Op 8-04-1856 trouwt Jules te Merksem (nabij Antwerpen) met Maria Avonts. Jules is daarmee de eerste de Vlam die zich in het nieuwe België vestigt, nietsvermoedend dat hij de stamvader wordt van alle Belgische nakomelingen met de naam De Vlam.

Maria is de dochter van Cornelius Avonts en van Anna Cornelia Peeters.

Samen kregen ze vier kinderen, die het begin inluidden van alle generaties de Vlam in België sinds 1856. Over hen komt een apart hoofdstuk.

3. Petrus Huijbertus de Vlam. Petrus is geboren te Rijsbergen op 1-03-1834. Zijn doopakte vermeldt: Petrus van Zeeland et Catharina van den Eeden cujus nomine tenuit Anna Catharina Gabriels Joannes de Vlam ex Wijchen, Adriana van den Eeden ex Meerle. Petrus volgde aanvankelijk een opleiding tot priester⁷. In 1850 was hij onderwijzer te Eindhoven, maar in januari 1859 verhuisde hij naar Baarle-Nassau als hoofdonderwijzer⁸. Op 1-07-1861 volgt hij te Rijsbergen zijn vader op als hoofdonderwijzer.

In Rijsbergen woonde Petrus in de onderwijzerswoning, die gelijktijdig met de nieuwe gemeenteschool werd gebouwd. Petrus woonde samen met zijn zus Maria Henrica de Vlam, getuige de gevelsteen in de woning: M.D.V. 1872. Na zijn eervol ontslag op 1-10-1899 kan hij niet langer in de onderwijzerswoning verblijven; dus bouwt hij een huis in de Bavostraat 35, waar hij 12 jaar later zal overlijden op 15-05-1912⁹¹⁰.

Petrus Huijbertus ligt begraven op het Weldoenerskerkhof¹² van Rijsbergen: “Hier Rust de Heer P.H. de Vlam, geboren te Rijsbergen 1 maart 1834 en aldaar overleden op 16 mei 1912.”

Van Petrus is veel literair werk bekend:

Het Biografisch woordenboek der Noord- en Zuid-Nederlandsche Letterkunde vermeldt diverse geschriften van Petrus Huibertus de Vlam¹³, maar ook vele stukken van literaire en wetenschappelijke inhoud.

• Een leesboek voor de volksschool
• Een lied op 17 november 1863: “Het herstel van Neerlandsch Onafhankelijkheid”
• De Kempenaar
• Van Turnhout
• Nieuwe Bredasche Courant
• Oosterhoutsche Courant
• Watersnood in Gelderland 1861
• Staaltje van tongval in het Nederduitsch en Friesch Dialecticon (DBNL 1874 Johan Winkler)
• Bijdrage in de tongval van Breda in Leopold’s Van de Schelde tot Weichsel
• Tongval van de Baronnij van Breda (zie boek Wim N. Koningstein deel I p 189-190 en op DBNL december 1870)
• “Honderd jaar stadstaal” (1999, Joep Kruijsen en Nicoline van der Sijs) waarin P.H. de Vlam ter sprake komt inzake zijn studies over de dialectiek in de Baronie van Breda.

4. Maria Henrica de Vlam. Maria is geboren te Rijsbergen op 19-10-1836.

Nadat in Rijsbergen de nieuwe gemeenteschool en de onderwijzerswoning werden gebouwd, woonde Maria in bij haar broer Petrus. Hij liet de gevelsteen in de woning inmetselen: M.D.V. 1872. (Maria De Vlam).

In november 1854 wordt de 18-jarige Maria ingeschreven in het Vreemdelingendossier van de stad Antwerpen. Zij werkt dan als dienster bij de boetiekhouder Kerstens te Antwerpen.

Op 2-10-1886 trouwde Maria voor de wet te Meerle¹⁴ (ANT), net over de grens in België met weduwnaar Petrus Rommens. Daarna trouwden ze kerkelijk te Rijsbergen op 4-10-1886.

Petrus Josephus Carolus alias Peter Jozef Karel Rommens is geboren te Wuustwezel (ANT) op 27-07-1827. Petrus woonde te Meersel (ANT) samen waar zijn oudere broer Jan Frans Rommens (Joannes Franciscus Rommens 1815-1864) de watermolen bezat en uitbaatte¹⁵. Petrus is de zoon van korenmolenaars Petrus Rommens (1773-1830) en van Anna Cornelia van Agtmael (1784-1858).

Petrus Rommens was weduwnaar van Joanna Hoppenbrouwers (geboren te Kalmthout op 30-07-1825 uit een landbouwersfamilie oorspronkelijk afkomstig uit Zundert, NB) te Kalmthout (ANT) op 28-11-1849. Joanna is overleden te Meersel op 25-09-1877. Dit koppel had 8 kinderen (gegevens Geneanet, nog te verifiëren):

•  ADRIANUS ALOYSIUS ROMMENS 1851-1926
•  MARIA PAULINA (1) ROMMENS 1852-1918
•  MARIA CORNELIA (1) ROMMENS 1854-1932
•  LOUISA MARIA ROMMENS 1857-1919
•  VICTOR PETRUS ROMMENS 1859-1942¹⁶
•  CORNELIUS CONSTANTINUS ROMMENS 1862-1862
•  CONSTANTINUS JOSEPH ROMMENS 1866-1894
•  FELIX CORNEILIS ROMMENS 1868-1940

Maria de Vlam is overleden te Meersel op 15-12-1906. Petrus is overleden te Meersel op 17-05-1909. Zijn overlijdensakte vermeldt als beroep “Molder”; volgens de overlijdensakte van Maria werd ook “rentenier” vermeld. In dit huwelijk zijn echter geen kinderen geboren.

5. Julia Gertrudis de Vlam. Julia is geboren te Rijsbergen op 8-01-1838.

Zij trouwde te Rijsbergen op 24-02-1870 met de gemeentesecretaris en -ontvanger Willem Gommers. Zij zou vijf jaar later burgemeestersvrouw worden.

Meer over dit koppel en hun twee kinderen lees je hier.

6. Ludovicus Matheus de Vlam. Ludovicus Mattheus is geboren te Rijsbergen op 1-02-1841.

Hij was helaas slechts drie dagen oud en is overleden op 4-02-1841.

7. Ludovicus Maria Mattheus de Vlam. Louis is geboren te Rijsbergen op 30-05-1843.

Op 15-06-1871 trouwde hij te Dussen met Anna Maria Geertruij van Iersel. Anna is geboren te Dussen op 17-07-1846¹⁸ als dochter van Adriaan van Iersel en van Anna Georg Ammerdorfven.

Over dit koppel en hun kinderen hebben we aan aparte rubriek.

1. Sinds 1771 was de heerlijkheid Wijchen in bezit van de Franse familie d’Osy. Bankier baron Carl d’Osy was bankier te Rotterdam vóór de Franse inval en belandde uiteindelijk in Brussel. Het lokaal bestuur nam de zaken waar te Wijchen. ↩︎
2. Bron: Wim N. Koningstein, 2015 ↩︎
3. Jan van den Eeden komt uit een invloedrijke familie. Cornelius van den Eeden, de vader van Jan, was burgemeester van Rijsbergen. Het huwelijk in 1723 te Rijsbergen van zijn grootvader Roverius met Catharina Daemen werd bijgewoond door Schout Robertus Lemkens, Peeter Maes, Jan Zibs, Jan Tax en Adriaen Jan Roovers, schepenen. De uitvaart van Roover werd een plechtige gebeurtenis. Jan’s overgrootvader Cornelius kreeg bij zijn uitvaart te Zundert in 1729 een gezongen mis, wat enigszins hun vermogendheid aantoont. Jan van den Eeden was getrouwd (1) te Rijsbergen op 15-07-1792 met Catharina van den Broeck, maar zij overleed na het overlijden van hun zoon; (2) te Meerle op 9-05-1797 met Adriana Maria van der Sanden; zij kregen vier kinderen tot Adriana overleed; (3) te Meerle op 4-08-1806 met Jacoba Maes (geboren ca. 1780 te Princenhagen, NB), met wie hij nog zes kinderen kreeg te Meerle, en vanaf 1814 te Rijsbergen. ↩︎
4. Adrianus Magilse (Magielsen) is de gemeente-ontvanger; hij was ook aanwezig bij de overlijdensaangifte voor Adriana van den Eeden in 1880. ↩︎
5. De eerste twee kinderen zijn geboren op de vooravond van het ontstaan van een grens tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het nieuwe Koninkrijk België, dat zich heeft afgescheiden, maar zij hebben in hun leven nooit een andere situatie gekend. ↩︎
6. Jules wordt de stamvader van de Belgische stamboom. ↩︎
7. Althans dat blijkt uit een gedicht van Jan de Vlam, gewijd aan zijn broer. Of de opleiding is vervolmaakt is niet bekend; uiteindelijk koos Petrus voor het onderwijs. ↩︎
8. Petrus woonde in Baarle-Nassau in wijk A, buurtschap Cingel huisnr. 5 ↩︎
9. Overlijdensakte opgemaakt op 16-05-1912. ↩︎
10. Overleden om 07:00 u. Aangifte door Willem Maria Franciscus Gommers, 69 jaar, burgemeester, wonend te Rijsbergen, zwager van de overledene en Ludovicus Maria Mattheus de Vlam, 68 jaar, zonder beroep, wonend te Oosterwijk, broeder van de overledene. ↩︎
11. Anno 2020 is er al meer dan 30 jaar een populair horeca-etablissement gevestigd. ↩︎
12. Het ‘Weldoeners’-kerkhof van Rijsbergen is in 2007 volledig gerestaureerd (restauratie onder mede-verantwoording van de Heemkunde Kring De Drie Heerlijkheden te Rijsbergen) en verklaard tot een archeologisch monument van de provincie Noord-Brabant. Inwoners van Rijsbergen die ‘goed hebben gedaan’ in en aan Rijsbergen betaalden aan de parochie een vast bedrag waardoor zij recht kregen op een begraafplaats op het Weldoenerskerkhof. Het kerkhof behoorde bij de middeleeuwse kerk van Rijsbergen die door ernstige verwaarlozing in verval raakte en in 1918 is afgebroken. Omdat katholieke families in Breda en Oosterhout sedert de Tachtigjarige Oorlog hun doden niet in gewijde grond konden begraven omdat een katholiek kerkhof niet was toegelaten, moest men uitwijken naar Rijsbergen. ↩︎
13. Hij wordt ook beschreven op het Biografisch Portaal van Nederland. ↩︎
14. Vanaf 1899 werd een stoomtramlijn ingelegd na samenwerking tussen Nederlandse en de Belgische Buurtspoorwegen tussen Rijsbergen en Meerle en Meerseldreef (tot Hoogstraten) waardoor deze gemeenten sneller te bereiken waren. (zie ook foto’s onder) ↩︎
15. Molen Rommens, Meerselmolen, Ligging Molentip, 2321 Meer (Hoogstraten) Meersel-Dreef, op de Mark, kadasterperceel A287
    Vlaanderen – Antwerpen. Kadastrale beschrijving van ca. 1830:
    “sterk steenen gebouw met lyen gedekt. Zeer gunstig gelegen op de rivier de Markt (sic, lees: Mark), hebbende twee paer steenen gelijktijdig kunnende werken, zijn de staende en drayende werken in eenen zeer goeden staat van onderhoud”. De watermolen was een korenmolen.
    Tot in 1845 was de molen in het bezit van de adellijke familie van Salm-Salm. De toenmalige huurder-molenaar was Schruckx(*), burgemeester te Meerle. Dan werd de molen openbaar verkocht en kwam hij in handen van de familie Jan Frans Rommens uit Wuustwezel, die zich alhier kwam vestigen. Mogelijk toevallige naamsverwarring met Schrickx. Burgemeester van Rijsbergen, Cornelius van den Eeden, was in 1803 getrouwd te Rijsbergen met zijn eerste vrouw Anna Paulina Remigius SCHRIECKX.
    – 16.05.1845, verkoop: Rommens-Jespers Jozef Frans, molenaar te Wuustwezel (notaris De Kepper)
    – 03.09.1863, verkoop: Rommens-Hoppenbrouwers Petrus Carolus, molenaar te Wuustwezel (notaris Van Nueten)
    – 27.09.1877, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Joanna Hoppenbrouwers), verder bewoond door Petrus Rommens en Maria Henrica de Vlam tot hun overlijden in resp. 1909 en 1906.
    – 01.07.1905, afstand: Rommens-Hens Victor Petrus, molenaar te Meerle (notaris Van Regenmortel).
    De molen brandde uit in de nacht van 18 op 19 april 1910.
    Victor Rommens kreeg machtiging van de Bestendige Deputatie van de provincie Antwerpen een watermolen voor het malen van graan en het slaan van olie op te richten.  De molen zou niet meer aangedreven door een klassiek waterrad, maar door twee metalen turbines. De restanten van de oude molen werden gesloopt en enkele tientallen meters verder, op het grondgebied van de gemeente Meerle (kadasterperceel D423f) werd een nieuwe watermolen opgericht. Hierbij kreeg de molen zijn huidig uitzicht. De molen waarvan Wim N. Koningstein een afbeelding plaatste in zijn boek deel I, p 187 is de nieuwe molen. Hier heeft Maria dus niet gewoond. ↩︎
16. Victor zal de zaak overnemen op 1-07-1905. De huidige Rommensmolen is van zijn hand (zie vorige referentie). ↩︎
17. Matheus wordt later schoolonderwijzer, wonende te Rucphen (NB) ↩︎
18. Dit moet nog eens nagezien worden want het bevolkingsregister van Oisterwijk van 5-10-1908 geeft als geboortedatum 7-10-1850. ↩︎