Entiteit	Naam	Overheid
Gemeente	Stratum	Burgemeester
Provincie	Noord-Brabant	College van Gedeputeerde Staten
Land	Koninkrijk der Nederlanden	Koning Willem III

Henri is geboren te Stratum¹ op 17-12-1887.

Harrie, zoals hij door vrienden en familie werd genoemd, liep school bij de paters Jezuïeten te Katwijk en volgde daar de Handelsschool. Na het behalen van zijn einddiploma bezocht hij het buitenland (België, Engeland, Duitsland en Denemarken) waar hij naast praktische handelsontwikkelingen een gedegen talenkennis opdeed.

In 1909 trad Henri in dienst van de sigarenfabriek Van der Putt & De Vlam. Tot 1936 voerde hij de directie van NV Kosmos Sigarenfabrieken², de nieuwe naam van Van der Putt & De Vlam in Nederland (tot 1936)³; hij was sigarenfabrikant in België (tot 1935).

In 1911 vinden we een artikel in De Katholieke Illustratie⁴, jrg 46, 1911-1912, no. 6, van 18-11-1911:

Henri werd voorzitter van de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Eindhoven. (1922-1933). Hij is ook lid geweest van de Commissie van Deskundigen voor den Tabaks-accijns (1924-1933).

Bij de RK Bond van Sigarenfabrikanten – kring Eindhoven wordt Henri in 1915 secretaris en in 1918 voorzitter. In 1918 nam hij het initiatief tot de organisatie van werkgevers in België, hetwelk leidde tot de oprichting van een Christelijk Verbond van Sigarenfabrikanten, dat het eerste collectief contract afsloot in 1919 en van de Algemene Christelijke Werkgeversvereniging ⁵ (A.C.W.V.)⁶ te Antwerpen.

Sinds 1919 nam Henri initiatieven tot het oprichten van kindertoeslagfondsen in de Belgische en Nederlandse sigarenindustrie,

Henri is (plaatsvervangend) lid geweest van de Raad van Arbeid. Ook was hij stichter en voorzitter van het Pensioenfonds in Nederland (1930), voorzitter van het Gezinstoelagenfonds, voorzitter van de Risico-en de Bedrijfsvereniging voor Ziekengeld-uitkering. Hij was lid van de Commissie van Toezicht op den Gem. Werklozendienst, lid van de Nijverheidsraad; bestuurslid van Aug. Lachappelle’s parketvloer fabrieken NV te Breda; aandeelhouder van de NV Tricotage ateliers Treebeek, Haansberg 81, Brunssum, 1939 (NLB), en van NV Textielmaatschappij “Excelsior”, Amsterdam.

Henri was President-Commissaris der Coöp. Centrale Boerenleenbank te Eindhoven. Voorzitter van de vereniging van RK ziekenhuizen en bestuurslid van het St. Jozefziekenhuis te Eindhoven. Lid van de Raad van Toezicht van de RK Handelshogeschool te Tilburg. Ook was hij voorzitter in 1929 van de RK Radio-Vereeniging⁷.

Op recreatief vlak was hij lid van het Ridderlijk Gilde van Sint-Sebastiaan.

FOTO St Sebastiaansgilde met Harrie

Meer in detail…⁸

Per Koninklijk Besluit (België), nr. 287 van 21-7-1928, houdende verlof tot het aannemen van de benoeming tot Officier in de Kroonorde⁹.

Tevens mocht hij, net als zijn oom Johan J.J. de Vlam, de onderscheiding tot Ridder in de Orde van de H. Gregorius de Grote ((Latijn:Orde Sanctus Gregorius Magnus”)¹⁰ in ontvangst nemen.

Na de verkoop van de fabriek werd Henri lid van de Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant¹¹ en lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal (verkozen in april 1933: in functie: 9-05-1933 tot 1-06-1939) voor de RK Staatspartij (RKSP), waar hij blijk gaf van zeer sociaal engagement ten aanzien van de werknemer en zijn gezin. Hij was zeer bedreven op economisch en financieel vlak alsook op Waterstaatsaangelegenheden. Op sociaal en economisch vlak heeft hij heel veel tot stand gebracht, niet in het minst voor Noord-Brabant. In 1939 werd Henri burgemeester van Geldrop.

Henri trouwde te Geldrop op 24-09-1912 met Adriana Joanna Maria van den Heuvel. Zij is geboren te Geldrop op 6-02-1888 als (4^e) dochter van Vincentius van den Heuvel en van Francisca Maria Josephina Sanders.

Vincentius was mede-directeur van de firma in wollen stoffen, A. van den Heuvel & zn. Daarnaast was hij voorzitter van de Coöperatieve Centrale Boerenleenbank (1897-1920); later neemt Henri die functie over.

Het gezin van der Putt – van den Heuvel was een vroom katholiek gezin met negen kinderen, waar volgens zijn dochter Willy, elke ochtend om half acht naar de mis werd gegaan.

Samen kregen Harrie en Adriënne 10 kinderen:

1. Maria van der Putt, geboren te Stratum op 27-08-1913. Zij was getrouwd met Johan M. Renders. Mia is overleden te Eindhoven.
2. Floris van der Putt, geboren te Stratum op 21-11-1915. Hij werd priester en is overleden te Eindhoven.
3. Vincent van der Putt, geboren te Stratum op 7-10-1917. Hij was getrouwd met Anna Maria van Hussen. Vincent is overleden te Oss. In dit gezin zijn kinderen geboren.
4. Franka van der Putt, geboren te Eindhoven op 28-01-1920. Zij was gehuwd met Hans J.M. van Mens. In dit gezin zijn kinderen geboren.
5. Margaretha Maria Petra van der Putt, geboren te Eindhoven op 18-09-1921. Zij was gehuwd met Michiel A.W. Renders. Margriet is overleden te Amsterdam. In dit gezin zijn kinderen geboren.
6. Jozefa van der Putt (tweeling) geboren te Eindhoven op 10-05-1923. José is overleden te Eindhoven.
7. Lucie van der Putt (tweeling) geboren en helaas dezelfde dag overleden te Eindhoven op 10-05-1923.
8. Willemien van der Putt, geboren te Eindhoven op 19-01-1925. Zij werd kunstenares/beeldhouwster. Het zittend meisje op het Eversveld te Geldrop (zie verder) is van haar hand. Willy was gehuwd met beeldhouwer Toon Slegers. In dit gezin zijn kinderen geboren.
9. Lucie van der Putt, geboren te Eindhoven op 11-09-1926. Zij was gehuwd met Peter van Lotringen, wonende Maastricht.
10. Paula van der Putt, geboren te Eindhoven op 12-01-1930. Zij was gehuwd met Robert R. Freeman. In dit gezin zijn kinderen geboren.

Om de privacy van de nakomelingen te bewaren, wordt niet verder uitgeweid, maar de generaties van der Putt-van den Heuvel leven voort.

We vinden een terugblik op Henri van der Putt in het Eindhovens Dagblad van 4-05-2020 in een interview met zijn jongste dochter Paula: “Burgemeester in oorlogstijd: Henri van der Putt wordt nog altijd gemist maar blijft een voorbeeld”.

Op 10 juni 1939 werd Henri plechtig ingehaald als burgemeester van Geldrop. Gedurende vijf jaar en vijf dagen zou hij dit ambt bekleden.

De Duitse inval in Nederland vond plaats op 10 mei 1940. Dit betekende voor Nederland het begin van de Tweede Wereldoorlog en jaren van ellende onder vreemde bezetting. Desondanks kon Henri als burgemeester aan de slag blijven en zijn burgerbevolking zo veel mogelijk trachten te ontzien voor de soms onredelijke eisen van de Duitse bevelhebber. Wat weinigen wisten was dat Harrie een verzetsgroep leidde van Oost-Brabantse burgemeesters die alle in dezelfde situatie verkeerder. Zij groepeerden zich rond de handige politicus die ‘zijn weg in Den Haag kende’. Hij hielp Joden aan onderdak en trachtte te voorkomen dat inwoners van Geldrop het slachtoffer werden van Duitse razzia’s. In de volgende jaren wist hij regelmatig niet-arische, katholieke, kinderen onder te brengen op zusterinternaten. Met de hulp van de toenmalige pastoor van Stratum, werd het aartsbisdom overtuigd om van der Putt, naast Mgr. Teulings uit Vught, te benoemen in een commissie naast de Joodse raad, om zo Jood-verklaarde kinderen op katholieke scholen onder te kunnen brengen. In mei 1944 verzet van der Putt zich mondeling en schriftelijk waarin hij stelt gewetensbezwaar te hebben tegen het aanwijzen van burgers om als arbeiders te worden ingezet voor de verdedigingswerkzaamheden in Zeeland.

Toen de invasie in Normandië begon (6 juni 1944) weigert van der Putt opnieuw om burgers aan te wijzen om de eerste groep arbeiders af te lossen. Voor de NSB¹² was dit voldoende aanleiding om van der Putt te laten oppakken door de Gestapo.

Op 6 juli 1944 werd Harrie als één van zeven burgemeesters door de Gestapo gearresteerd wegens zijn verzet tegen de deportatie van katholieke Joden; eerder verscheen al een anoniem pamflet tegen burgemeester K.L.H. van der Putt en pastoor A. van Mackelenbergh. Harrie werd opgesloten in de concentratiekampen van Vught, dan Saksenhausen en Bergen-Belsen¹³. Ondanks verwoede pogingen zowel in het verleden als recent¹⁴ om enig spoor terug te vinden, is er van Harrie niets meer vernomen of gevonden, wat voor zijn nabestaanden en al wie hem liefhad nog steeds ondraaglijk blijft. Zeven jaar na zijn arrestatie wordt door de overheid officieel geacht dat K.L.H. van der Putt is overleden. Op 6-10-1951 werd voor Harrie een officiële herdenking gehouden naar aanleiding van het officiële overlijden van deze geliefde burgemeester, vriend, collega, geloofsgenoot maar ook echtgenoot en vader.

Henri is postuum onderscheiden met het Mobilisatie-Oorlogskruis¹⁵ als blijk van erkentelijkheid voor de verdienstelijke wijze waarop hij de belangen van zijn gemeente en van zijn land heeft gediend.

De Israëlische Organisatie “Yad Vashem“¹⁶ verleende postuum hulde aan K.L.H. van der Putt met een onderscheiding voor hulp aan Joodse vluchtelingen tijdens de Duitse bezetting, 1971-1972. Lees ook op het HDC.

Historisch Documentatiecentrum Geldrop-Mierlo over K.L.H. van der Putt.

Verzetsheld Harrie van der Putt

Kampbelevenissen van een van de 7 gearressteerde burgemeesters op 6-07-1944.

Het burgemeestersverzet in Zuidoost-Brabant; naoorlogse actie in Geldrop.

Radboud Universiteit Nijmegen: “De verzetsdaad van zeven Brabantse burgemeesters tijdens de Tweede Wereldoorlog en de noodlottige gevolgen van hun verzet.“

De P.A.N. (Partizanen Actie Nederland) in Geldrop, Heeze, Leende, Maarheeze, Budel, Leenderstrijp.

Adrienne is overleden te Helmond op 30 mei 1978, en begraven te Eindhoven.

1. Stratum, ooit een boerendorpje, werd in 1920 het ZO-stadsdeel van Eindhoven. (voor de Belgen: vergelijkbaar met districten van de stad Antwerpen); in dit stadsdeel bevonden zich de ooit florerende sigaren- en textielfabrieken. ↩︎
2. Gelegen te Boschveldweg 73, ‘s-Hertogenbosch. BHIC: – 24-4-1937: De Directeur K.L.H. van der Putt is als zoodanig uitgetreden. Godefridus Mattheus van den Heuvel en Henricus Antonius van den Heuvel treden in als directeur. Karel Lodewijk Hendrik van der Putt treedt in als commissaris.
   – 29-5-1937: Uitgetreden als Directeur Henricus Antonius van der Heuvel. Uitgetreden als commissaris: Karel Lodewijk Hendrik v.d. Putt.
   – 10-6-1937: Door de Kosmos Sigarenfabrieken v/h v.d. Putt & de Vlam N.V. wordt tevens, als onderafdeeling, handel gedreven onder den naam: Witte Meeuwtjes Sigarenfabrieken.
   – 22-12-1937: De handelsnaam Kosmos Sigarenfabrieken v/h v.d. Putt & de Vlam N.V. Sigarenfabriek is gewijzigd in: Kosmos sigarenfabrieken N.V.  ↩︎
3. De Sigarenwinkelier (Orgaan van de Ned. Bond der Sigarenwinkeliers-verenigingen). ↩︎
4. De Katholieke illustratie: zondags-lektuur voor het katholieke Nederlandsche volk, (geïllustreerd weekblad) ↩︎
5. VKW en UNIAPC België met briefwisseling K.L.H. van der Putt. Verwijzing naar Briefwisseling en historische documentatie betreffende K.L.H. Van der Putt, L.G. Kortenhorst, J.P.J. Asselberghs, pater Cassianus Hentzen OFM (door pater L. Brouwers SJ verzameld met het oog op de redactie van zijn boek 1974-1975). ↩︎
6. In 1935 werd een federale organisatie op Belgisch niveau opgericht, onder de naam Federatie van Katholieke Werkgevers (FeKaWe), die het ACVW en het Franstalige APIC overkoepelde. Een nationaal secretariaat kwam tot stand en een nationale zetel werd georganiseerd in Brussel in de Kortenberglaan. Verschillende provinciale afdelingen verkozen rechtstreekse contacten met het FeKaWe, waarbij het ACVW teruggedrongen werd tot een hoofdzakelijk Antwerpse afdeling. Het FeKaWe zorgde voor de publicaties van de vereniging, evenals voor de internationale uitstraling en contacten. Het vervulde een essentiële rol bij de ontwikkeling van UNIAPAC, de internationale katholieke patroonsfederatie. ↩︎
7. Onder zijn voorzitterschap werd een radiomonument opgericht in het Stadswandelpark te Eindhoven ter herinnering aan de eerste draadloze radioverbinding met Nederlands Oost-Indië op 11 maart 1927, gevolgd door de radiotoespraak door koningin Wilhelmina in het NatLab op 1 juni 1927 (wat de Augustijner pater H.W.G. Nieuwhof, leraar natuurkunde aan het Augustinianum en adviseur van de R.K. Radio-Vereeniging, op de gedachte bracht een monument voor deze historische gebeurtenis te stichten. ↩︎
8. Op Delpher.nl vinden we diverse artikels met H. v.d. Putt. ↩︎
9.  De Kroonorde is een van de drie nationale Belgische orden, naast de Leopoldsorde en de Orde van Leopold II. De Kroonorde wordt verleend aan”belangrijke artistieke, letterkundige of wetenschappelijke verdienste, verdienste in de commerciële of industriële wereld of voor langdurige trouwe dienst aan het land of in Afrika”. ↩︎
10. Deze onderscheiding Ridder in de Orde van de H. Gregorius de Grote ((Latijn:Orde Sanctus Gregorius Magnus”) is op 1 september 1831 opgericht door paus Gregorius XVI, die hem vernoemde naar en onder bescherming plaatste van de heilige Paus Gregorius de Grote. Deze onderscheiding werd verleend aan degenen die zich interdiocesaan of landelijk bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor geloof en/of Kerk en maatschappij. De medaille is uitgevoerd in geëmailleerd en verguld zilver, aan lint. (Lengte 11,5 cm, afmeting kruis 66 x 40 mm). ↩︎
11. Onthulling van het Wilhelminamonument te Eindhoven. ↩︎
12. NSB: Nationaal-Socialistische Beweging in Nederland (collaboratie-partij), vergelijkbaar met het Vlaamse NSBV, en VNV en het Franstalige Rex in België. ↩︎
13. Arrestatie op 6-07-1944 en opgesloten te kamp Vught. Op 6-09-1944 afgevoerd naar Sachsenhause-Oranienburg (Hij kreeg met gevangenr. 100006 bij Heinkel). In februari 1945 opgenomen in het gevangenenziekenhuis. Na herstel afgevoerd naar Bergen-Belsen (Hannover, D). Tussen 17 maart 1945 en augustis 1945 zou hij tijdens een dodenmars naar Polen bezweken zijn. [Bron: https://arolsen-archives.org/] ↩︎
14. De Duitse registratiedocumenten van Harrie in de diverse kampen zijn onderzocht, maar uiteindelijk hebben ook die documenten niets opgeleverd. ↩︎
15. Het Mobilisatie-Oorlogskruis is ingesteld door koningin Wilhelmina in een Koninklijk Besluit van 11 augustus 1948. Het was bestemd voor militairen en oud-militairen, die na 6 april 1939 en voor 20 mei 1940 ten minste 6 maanden in dienst waren. Of voor hen die na 9 mei 1940 en voor 19 mei 1940 in dienst waren buiten vijandelijk of door de vijand bezet gebied. De onderscheiding wordt toegekend, ook postuum, door de minister van Defensie. ↩︎
16. Yad Vashem staat voor ‘Rechtvaardige der Volkeren’ en is tevens de naam voor de hoogste onderscheiding die de Israëlische regering aan niet-Joden toekent. Het is bedoeld voor mensen die vaak met gevaar voor eigen leven Joodse mensen hebben geholpen tijdens de Tweede Wereldoorlog. ↩︎