De kinderen van Michiel Vlam en Digna Pauwels

Over de familienaam kunnen we het eens zijn, ondanks de verschillen tussen de akten over dit gezin: de oorspronkelijk familienaam is ontegensprekelijk VLAM. De kinderen zouden daarom ook Vlam heten.

Waarom er bij Sebastianus Vleminckx of Vlaminckx vermeld wordt, of waarom de kinderen bij overlijden nog een lidwoord ‘de’ bijkrijgen, en wie hier het initiatief voor nam, zal een raadsel blijven. De ouders waren te vroeg overleden toen de kinderen nog minderjarig waren, en de voogden het misschien niet zo nauw namen met de officiële naam van vader Michiel.

Embleem stad Antwerpen
Wapen Deurne pas vanaf 1819
EntiteitNaamSoeverein
GemeenteStad AntwerpenStadsmagistraat van Antwerpen
ProvincieHertogdom Brabant,Landsheer van Brabant: Filips IV
LandKatholieke/Zuidelijke/Habsburgse NederlandenKoning Spaanse Rijk: Filips IV

Gedoopt op 26 december 1628 in de Sint-Walburgakerk te Antwerpen.

Onder de daken van het Noordterras zullen we naast het Steen de contouren kunnen terugvinden van het koor en een deel van de beuk van de verdwenen burchtkerk kunnen ontwaren in het heraanleggingsplan van de stad Antwerpen.

Als allebei zijn ouders overleden zijn, blijft Bastiaen verweesd achter samen met zijn zussen Elisabeth en Maria en broer Michiel. Zijn naam duikt jaren later terug op in Tongerlo waar hij een gezin sticht. Gezien zijn dooppeter Petrus Henssens in hetzelfde jaar als vader Michiel overleed, wordt geen initiatief van de familie Henssens verwacht omtrent opvolging van de voogdij van de kinderen. Van de doopmeter Emerentiana van Halom hebben we niets meer gevonden. Gezien de kinderen niet in een Weeskamer van Antwerpen noch in schepenakten van de heerlijkheid Deurne voorkomen, moeten we ervan uitgaan dat er een testamentaire voogd was aangesteld die zich bij overlijden van beide ouders zich over de kinderen zou ontfermen. De vraag is of we hiervoor naar de familie Pauwels moeten uitkijken, vooral omdat Digna’s familie uit Tongerlo afkomstig zou zijn, en Sebastianus er als jonge man in de jaren ’50 terecht komt.

Is Elisabetha Vlam een kind van Michiel Vlam en Dimphna Pauwels?

Van Elisabeth is geen doopakte gevonden. Haar naam dook een eerste keer op in 1702 met de volkstellingen van Wijnegem, als ‘dienstmaerte1‘ van pastoor kanunnik Willibrord Verbraecken o. praem., en een laatste maal bij haar begraafakte in 1723 in Arendonk als geestelijke dochter, de enige geestelijke dochter in onze familiegeschiedenis. De kans bestaat echter dat zij tot een andere tak VLAM behoort, afkomstig uit de gemeente Drimmelen (NB) en die zich in Arendonk (ANT) heeft gevestigd.

Meer over Elisabetha Vlam, dienstmaerte bij kan. Verbraeken.

Is Maria Vlam een kind van Michiel Vlam en Dimphna Pauwels?

EntiteitNaamSoeverein
GemeenteHeerlijkheid DeurneStadsmagistraat van Antwerpen
ProvincieKwartier van het Land van Rijen, Hertogdom Brabant, Landsheer van Brabant: Filips IV
LandKatholieke/Zuidelijke/Habsburgse NederlandenKoning Spaanse Rijk: Filips IV

Van Maria de Vlam hadden we nog geen doopakte gevonden tot een analyse van gegevens de aandacht trok van deze doopakte uit de Sint-Fredeganduskerk te Deurne:


Anno 1633 november 27
B(aptisata) est Maria Vúlms filia Michaelis Vúlms Dimne Paúwels
(susceptori) Marcellinus van Lúyten – Joanna Mols

register 1829: Maria Wilms filia Michaelis et Dimne Pauwels Susc Marcellinus van Luyten, Joanna Mols.

Het gaat hier onmiskenbaar om onze Michiel Vlam en Digna Pauwels, bij de doop van hun dochter Maria Vlam. E.H. Cornelius Van Roij, pastoor van Deurne en Borgerhout in 1829 heeft het onderstaande leesbaarder register en alfabetische register opgemaakt op basis van de doopakten.
Heel waarschijnlijk zijn hier twee fouten gemaakt: een in 1829 (transcriptie) en toen al op 27 nov 1633.

  1. In 1829 (transciptie): de originele akte vertoont V U L M S; de transcriptie verwordt iets te gemakkelijk tot W I L M S. De naam Vulms komt echter nergens voor in deze akten, de naam Wilms komt elders wel voor in andere akten.
  2. In 1633 (originele akte): Petrus Anchemant, de eerste pastoor van Deurne sinds 1608, of één van zijn kapelaans, kende de familie Vlam vermoedelijk niet of nauwelijks, en noteerde Vulms in plaats van Vlam. Tenslotte schreef de pastoor de namen op briefjes die later in de eigenlijke akte werden neergepend.
    In de huwelijksakten van Deurne is geen huwelijk te vinden van een Michiel Wilms/Wulms of Digna Pauwels.
    De doopakte werd verleden op 27 nov 1633 wat overeenkomt met haar vermoede geboortejaar ca. 1634, dan is dit met grote zekerheid de doopakte van Maria Vlam.

In de heerlijkheid Deurne werd enkel getrouwd en begraven in en om de Sint-Fredeganduskerk (zelfs al lag het Sint-Willibrordkerkje, indien in gebruik, dichter bij de Borgerhoutenaar, want een andere parochie).

Op 2 juni 1665 trouwde Maria De Vlam met een weduwnaar Thomas van Deuren. (Jammer genoeg ontbreekt voor deze periode de originele huwelijksakte en moeten we genoegen nemen met een vernieuwd register. Daarom zien we de naam De Vlam en niet Vlam zoals eerder verwacht werd.)

De oudere broer van Maria, Sebastianus trad op als haar huwelijksgetuige. Hij was hiervoor vanuit Tongerlo overgekomen.

Wie uit Borgerhout kwam om te huwen in Sint-Fredegandusparochie, werd in de akten dan ook aangeduid als ex Borgerhout. Of zelfs binnen Deurne werd een toponiem vermeld, zoals ex Waesdonck, ex Exterlaer, ex Galivort,… Bij zowel Maria als haar man Thomas van Deuren werd geen plaats van afkomst vermeld; waardoor we er zouden kunnen van uitgaan dat zowel Maria als Thomas in Deurne-dorp woonden in de periode vóór hun huwelijk. Of Maria toen in het (huur)huis van haar overleden ouders is blijven wonen tot haar huwelijk lijkt weinig waarschijnlijk.

Wat betreft de woonplaats van Maria: Deurne-Noord of -Zuid (van elkaar gescheiden door de Herentalse Vaart, nu Herentalse Baan) of het Swaensveld in Schoten (kerkelijk onder Deurne)] of het gehucht Borgerhout?

Het gezin Thomas van Deuren en Maria Vlam.

Meer over Maria (de) Vlam en Thomas van Deuren te Deurne.

De naam Michiel Vlam duikt jaren later op als getuige in een akte. Wie is dan het kind dat in 1638 werd begraven? Waar en bij wie werd Michiel als kind ondergebracht? Is hij getrouwd en had hij kinderen? Waar is hij begraven? Meer over Michiel Vlam jr. vind je hier.

N.N. Vlam

Uit het voorgaande moeten we er van uitgaan dat er nog een kind in het gezin is geboren, maar dat is algauw is overleden. Misschien is het dit kind dat samen met Digna Pauels begraven ligt zoals het begraafregister van de Sint-Fredegandusparochie doet uitschijnen. Helaas ontbreken ons de begraafakten.

  1. dienstbode, huishoudster ↩︎

VLAM!